N-Mineraal: het heft in eigen hand

De grondwaterkwaliteit moet in een aantal regio’s omhoog, dus de nitraatuitspoeling omlaag. Dankzij algemene maatregelen zijn er de afgelopen jaren al grote stappen gezet, maar de rek is eruit en de huidige generieke maatregelen van het 7e Actieprogramma Nitraatrichtlijn belemmeren de bedrijfsvoering. De volgende stap richting de doelen van de Nitraatrichtlijn (< 50 mg nitraat per liter grondwater) is complexer en vereist maatwerk. Dat is waar we vanuit Groeikracht Cosun in ondersteunen, onder meer met N-mineraalmetingen.

De waterkwaliteit is van veel situatiespecifieke factoren afhankelijk en dus niet te vangen in landelijke teeltverboden en kalenderlandbouw. Doelsturing doet dat wel. Het geeft telers het eigenaarschap en de flexibiliteit om eigen, passende maatregelen te treffen. Cosun is er dan ook groot voorstander van en investeert via Groeikracht Cosun al enkele jaren in doelsturing. Sinds 2024 ook via N-mineraalmetingen.

N-mineraalmetingen

Bij de N-mineraalmetingen meten we de stikstofniveaus op verschillende dieptes in de bodem. Met de resultaten kunnen telers slimmer bemesten, uitspoeling verminderen, kosten verlagen en hun opbrengst verhogen. De interesse voor deelname aan de gratis bemonsteringen is dan ook bijzonder groot: dit jaar doen er 1.400 telers mee.

Van camoufleren naar optimaliseren

Een van die telers is Bram van Lier. “Bodemkwaliteit is altijd al belangrijk geweest, maar eventuele tekorten camoufleerde je met voldoende bemesting. Door de aangescherpte regels kan dat niet meer en moet je op zoek naar andere oplossingen zoals groenbemesting, aangepaste gewasrotatie en gerichter bemesten. De N-mineraalmetingen helpen daarbij.”

Bram doet mee met zowel bieten- als aardappelpercelen. “Met name bij de aardappelpercelen kunnen we nu dankzij de metingen beter sturen op wat echt nodig is. Voorheen bemesten we alle percelen hetzelfde, maar de metingen van afgelopen mei lieten verschillen per perceel zien. Dat inzicht helpt ons nu om per perceel de bemesting te optimaliseren.

Daarnaast leer je er ook veel van door te kijken hoe de verschillen ontstaan, bijvoorbeeld door het gewas of de groenbemester die eraan voorafging. Die kennis en het inzicht in de stikstofwaarden dragen bij aan gewasoptimalisatie en kostenverlaging. Het mooie is ook dat de metingen in aardappelen extra informatie geven, bijvoorbeeld over de kalivoorraad. Ook daarop kunnen we nu gerichter sturen.”

Samen maken we het waar

Niet alleen binnen Cosun zijn we enthousiast. Ook de overheid gaat nu, tot ons genoegen, doelsturing in haar 8^e Actieprogramma Nitraat (APN) verwerkt. Nu is het aan Cosun, met suikerbieten, aardappelen en cichorei verantwoordelijk voor zo’n 20% van het akkerbouwareaal en met 90 % van de akkerbouwers verbonden, om het waar te maken.

Dit artikel komt uit Cosun Magazine nr. 3 – juli 2025