Telers aan het woord

Akkerbouwer Jan Willemsens legt volop verbindingen in zijn omgeving . Door lokale reststromen te benutten kan hij met een bijzondere gefermenteerde meststof, bokashi, zijn land voeden. Met zijn inzet voor functionele agrobiodiversiteit (FAB) houdt hij het leven zowel onder als boven de grond op de been. En door het aantrekken van ‘natuurlijke vrienden’, zoals hij ze graag noemt, heeft hij zijn insecticideverbruik flink kunnen verminderen.

Ruud en Casper van Woerkom boeren op zo’n 70 hectare in Slootdorp, Noord-Holland. Vader Ruud heeft nu al zo’n tien jaar ervaring met Niet-Kerende Grondbewerking (NKG), terwijl zoon Casper zich opmaakt om het bedrijf over te nemen. Samen denken ze na over de voor- en nadelen, en over wat het betekent voor boeren in de toekomst.

Martijn Derikx probeert diverse stappen te zetten om zijn bedrijf energiezuiniger en zelfvoorzienend te maken. Hij kijkt naar de nieuwste technieken voor zijn bewaring en wil zich in de toekomst richten op waterstof. Maar niet elke innovatie ligt zomaar binnen handbereik. In gesprek met Groeikracht Cosun legt hij zijn keuzes uit en denken we samen na over de toekomst.

Akkerbouwer Marijn Vermue is een jonge teler met een vergaande visie op het gebied van goede bodemstructuur. Op de platengrond in zijn gebied past hij ‘diepspitten’ toe, een methode waarbij hij de grondlagen vermengt om het beste van beide werelden te behouden. De mix van zand- en kleigrond die zo ontstaat, is makkelijker bewerkbaar en ook de vochthuishouding is beter te regelen. Marijn is voorzichtig optimistisch: hij ziet een licht hogere opbrengst en hoopt zijn gewassen weerbaarder te maken tegen droogte- en vochtproblemen. De diepspit-methode ziet hij als een uitkomst van het samenwerken en samen nadenken in de akkerbouw: ‘Je hoopt altijd dat je van elkaar kunt leren, daarom wil ik ook graag bij collega’s kijken wat wel en niet werkt.’

Op de zware kleigronden van Zeewolde houdt Gert-Jan van Dongen zich onvermoeibaar bezig met zijn bodemstructuur en bodemvruchtbaarheid. Met zijn scherpe visie op ‘extensieve teelt’ en verschillende nieuwe ingrepen door de jaren heen, houdt hij er een mooie bedrijfsvoering op na. En met een rol in het onderwijs probeert hij het dynamische veld van de akkerbouwsector nieuwe energie in te blazen. 'Ik wens voor de toekomst van de akkerbouw dat er nog steeds jonge ondernemers met veel enthousiasme aan gaan werken.'

In Steenbergen experimenteert Eugene van den Eijnden met strokenteelt, op het perceel van de Natuurakker: een zevenjarig project namens Groeikracht Cosun. De betrokkenen bij het project willen kijken wat de teeltwijze doet met de ziektedruk enerzijds, en met rentabiliteit anderzijds. Het perceel van de Natuurakker kent zijn uitdagingen, maar “hier ben ik het liefst”, vertelt Eugene. Met een open houding leert hij de natuur-inclusieve teeltwijze steeds een beetje beter kennen.

Het is een komen en gaan op het erf van de familie Bouwers. Iris komt aanrijden, ze is net terug van een bestuurlijke afspraak. Haar vader maakt het materiaal gereed om het land op te gaan. Oma zwaait vanuit de keuken. De drie generaties wonen op een steenworp afstand van elkaar. “Mijn grootouders hadden hier een gemengd bedrijf”, vertelt Iris Bouwers, die we komen spreken over de akkerbouwactiviteiten van de boerderij in Zuidwolde. “Dan bedoel ik héél gemengd, met naast akkerbouw ook varkens, koeien, schapen en kippen.” Toen haar ouders het overnamen, werd er besloten de akkerbouwtak uit te breiden, met behoud van een bescheiden vleesvarkenshouderij. “Zodat de takken kunnen profiteren van elkaar, maar ook om een beetje risico te spreiden”, licht Iris toe.

Akkerbouwer Gijs van der Woerd, uit Zoelen, heeft een uitgebreide gereedschapskist aan landbouwapparatuur in beheer. Hij werkt onder andere camera-gestuurd en met gps, en zet spotspraying en mechanische onkruidbestrijding in. Ook nam hij een onafhankelijk agrarisch adviseur in dienst om zijn werk te boordelen. Daarmee maakt hij bewuste afwegingen, om schoner en efficiënter te werken, en om de bodem te ontzien. Toch is het ook voor hem een uitdagend seizoen.

Als akkerbouwer kun je veel processen stapsgewijs optimaliseren, maar je blijft afhankelijk van de elementen, zoals de omstandigheden van de directe omgeving, de grondsoort en het weer. Voor Germ Germs, akkerbouwer uit het Drentse Zwartemeer, was het een reden om in te zetten op risicospreiding. Samen met zijn schoonvader zocht hij een project voor naast het akkerbouwbedrijf. Ze kwamen uit bij de wormenkweek, wat niet alleen zorgde voor een goed financieel saldo, maar waarvan het restproduct ook als circulair bouwsteentje voor een vruchtbare bodem gebruikt kan worden.