Telers aan het woord

Cok Bos werkt actief aan het verbeteren van de bodemgezondheid op zijn akkerbouwbedrijf in de Noordbeemster. In zijn zoektocht naar meer organische stof in de bodem, past hij nu een vernieuwende aanpak toe in zijn suikerbietenteelt: groenbemesters groeien tussen kleine ruggetjes. Door de eigenschappen van zijn grondsoort slim te combineren met een aanpassing in zijn rotorkopeg, kan hij zijn groenbemesters zo lang mogelijk laten staan. En door het werken met Conviso-bieten, houdt hij de arbeid efficiënt en effectief.

Hoe ga je om met de toenemende druk op watergebruik en strengere stikstofregels? In gebieden zoals de Peel wordt het steeds lastiger om gewassen van voldoende water en voedingsstoffen te voorzien zonder concessies te doen aan opbrengst of kwaliteit. Het Brabantse familiebedrijf Krol Aardappelen in Gemert pakt dit aan met druppelirrigatie. We spreken Dennis op zijn erf met collega Jeroen (een trouwe werknemer van Krol Aardappelen) over hoe deze innovatie hen helpt in de aanpak van nutriëntenbeheer en watergebruik.

Met zijn bedrijf AgriBioSolutions haalt Martin Heerema zijn inspiratie vanuit de biologische teelt. Maar niet vanwege het keurmerk of de eisen – hem gaat hem om de technieken voor het jaarrond bedekt en levendig houden van de bodem. Door het slim combineren van ingrepen kan hij in één werkgang zijn groenbemester onderwerken en zaaien. Ondanks de harde wind stuift het nauwelijks op zijn zandgrond, blijft het onkruid onderdrukt en zit er ruim voldoende vocht onder de toplaag. “We willen steeds meer van de natuur leren, en soms gaat het erom de kennis die we misschien een beetje zijn verloren, terug te halen.”

Akkerbouwer Jan Willemsens legt volop verbindingen in zijn omgeving . Door lokale reststromen te benutten kan hij met een bijzondere gefermenteerde meststof, bokashi, zijn land voeden. Met zijn inzet voor functionele agrobiodiversiteit (FAB) houdt hij het leven zowel onder als boven de grond op de been. En door het aantrekken van ‘natuurlijke vrienden’, zoals hij ze graag noemt, heeft hij zijn insecticideverbruik flink kunnen verminderen.

Ruud en Casper van Woerkom boeren op zo’n 70 hectare in Slootdorp, Noord-Holland. Vader Ruud heeft nu al zo’n tien jaar ervaring met Niet-Kerende Grondbewerking (NKG), terwijl zoon Casper zich opmaakt om het bedrijf over te nemen. Samen denken ze na over de voor- en nadelen, en over wat het betekent voor boeren in de toekomst.

Akkerbouwer Marijn Vermue is een jonge teler met een vergaande visie op het gebied van goede bodemstructuur. Op de platengrond in zijn gebied past hij ‘diepspitten’ toe, een methode waarbij hij de grondlagen vermengt om het beste van beide werelden te behouden. De mix van zand- en kleigrond die zo ontstaat, is makkelijker bewerkbaar en ook de vochthuishouding is beter te regelen. Marijn is voorzichtig optimistisch: hij ziet een licht hogere opbrengst en hoopt zijn gewassen weerbaarder te maken tegen droogte- en vochtproblemen. De diepspit-methode ziet hij als een uitkomst van het samenwerken en samen nadenken in de akkerbouw: ‘Je hoopt altijd dat je van elkaar kunt leren, daarom wil ik ook graag bij collega’s kijken wat wel en niet werkt.’

Op de zware kleigronden van Zeewolde houdt Gert-Jan van Dongen zich onvermoeibaar bezig met zijn bodemstructuur en bodemvruchtbaarheid. Met zijn scherpe visie op ‘extensieve teelt’ en verschillende nieuwe ingrepen door de jaren heen, houdt hij er een mooie bedrijfsvoering op na. En met een rol in het onderwijs probeert hij het dynamische veld van de akkerbouwsector nieuwe energie in te blazen. 'Ik wens voor de toekomst van de akkerbouw dat er nog steeds jonge ondernemers met veel enthousiasme aan gaan werken.'

Akkerbouwer Gijs van der Woerd, uit Zoelen, heeft een uitgebreide gereedschapskist aan landbouwapparatuur in beheer. Hij werkt onder andere camera-gestuurd en met gps, en zet spotspraying en mechanische onkruidbestrijding in. Ook nam hij een onafhankelijk agrarisch adviseur in dienst om zijn werk te boordelen. Daarmee maakt hij bewuste afwegingen, om schoner en efficiënter te werken, en om de bodem te ontzien. Toch is het ook voor hem een uitdagend seizoen.

In het zuiden van het land vormen de zandgronden een gebied waar regen beperkt wordt vastgehouden. De akkerbouw die hier plaatsvindt staat daarom voor een aanzienlijke uitdaging. Door steeds minder voorspelbare neerslag en aanhoudende droogte in de zomer is waterbeheer een prangend vraagstuk voor telers. Har Frenken weet met simpele oplossingen toch in een groot deel van zijn waterbehoefte te voorzien. Maar waar er nog vooral werk aan de winkel is, vindt hij, is hoe boeren communiceren over hun aanpak. Zelf blijft hij lastige vragen graag voor, door goed op zijn omgeving te letten en een goed verhaal te hebben.