Reactie Cosun op 7e Actieprogramma Nitraatrichtlijn

Maandag 6 september jl. is het 7e Actieprogramma Nitraatrichtlijn (kortweg 7e AP) van het Ministerie van LNV gepubliceerd. In het ontwerp 7e AP worden ingrijpende generieke maatregelen voorgesteld.

De overheid mist daarmee de aansluiting bij de moderne akkerbouwpraktijk. Belangrijke elementen in het ontwerp van invloed op de akkerbouw, zijn:

• Per 2023 een verplichting tot minimaal eens in vier jaar een rustgewas en vanaf 2027 eens in de drie jaar.
• Per 2023 op 60 % van de zand- en lössgronden een vanggewas dat uiterlijk 1 oktober gezaaid is en per 2027 op 100% van deze gronden.
• Bufferstroken langs watergangen

Cosun onderschrijft belang waterkwaliteit
Wij vinden het van belang om allereerst te benadrukken dat de waterkwaliteit de afgelopen jaren is verbeterd en dat er door inspanningen van telers al een grote slag is gemaakt. Het grootste gedeelte voldoet aan de waterkwaliteitsnormen. Ook Cosun wil dat de akkerbouwsector de doelen uit de Europese Nitraatrichtlijn en de doelen uit de Kaderrichtlijn water haalt. Daar waar de doelen nog niet worden gehaald is een extra inspanning nodig. De voorgestelde maatregelen zijn echter te genieriek en gaan voorbij aan verschillen per regio en mate van uitspoelingsgevoeligheid van een gewas.

Inkomstenderving teler en niet duurzaam handelen
Het concept 7e AP schrijft op bouwplanniveau voor hoe telers hun bedrijf moeten inrichten. Dat is een ernstige beperking van de ondernemersvrijheid en past bovendien niet in de landbouwpraktijk van het telen en verwerken van onder andere aardappels, bieten en cichorei. Telers worden op deze manier gedwongen om gewassen te oogsten vóór het moment dat ze de optimale opbrengst hebben bereikt. Dat is niet alleen inkomstenderving, maar ook niet duurzaam omgaan met  grond en grondstoffen.

Negatieve effecten verwerkingskosten en concurrentiepositie
Door het stellen van deadlines komt bovendien de verwerking van aardappelen, bieten en cichorei onder hoge tijdsdruk. Er wordt gesteld dat ketenpartijen dienen te investeren in onder andere extra oogstmachines, opslagcapaciteit en dat er op het gebied van veredeling extra inspanningen moeten worden geleverd. Deze vereiste investeringen hebben echter geen perspectief om terugverdiend te worden. Zeker niet in een competitieve markt waarin de producten afgezet worden. Bovendien zijn veredelingstrajecten lang en bieden niet voor alles een oplossing.

Economische gevolgen
De economische gevolgen van deze maatregelen zijn nog niet bekend. Cosun verwacht, samen met andere partijen in de akkerbouwsector, dat de kosten voor de hele keten enorm zullen zijn en het verdienvermogen zeer onder druk komt te staan. Als akkerbouwketen pleiten wij er dan ook voor een gezamenlijke doorrekening van de huidige voorstellen en mogelijke alternatieven. Cosun wil samen met de sectorpartners daarover graag in gesprek met het ministerie LNV en de Tweede Kamer.

Debat woensdag 15 september
Komende woensdag staat een debat gepland over het mestbeleid. In aanloop hiernaartoe werken we als akkerbouwsector samen om onze bezwaarpunten bij de politieke partijen kenbaar te maken. We vragen het ministerie van LNV de pijlen te richten op een goed bodembeleid in plaats van een mestbeleid. Daarnaast vragen we om het ontwerp dat er nu ligt, in samenwerking met de sector aan te passen zodat het de agrarische praktijktoets kan doorstaan en het verdienvermogen van de akkerbouwsector minimaal op peil blijft.

Internetconsultatie
Verder zullen wij als Cosun reageren op de internetconsultatie en bereiden wij een reactie voor die telers op een eenvoudige manier kunnen insturen om zoveel mogelijk inspraakreacties te verzamelen.