Gijs van der Woerd over mechanische onkruidbeheersing

Akkerbouwer Gijs van der Woerd, uit Zoelen, heeft een uitgebreide gereedschapskist aan landbouwapparatuur in beheer. Hij werkt onder andere camera-gestuurd en met gps, en zet spotspraying en mechanische onkruidbestrijding in. Ook nam hij een onafhankelijk agrarisch adviseur in dienst om zijn werk te boordelen. Daarmee maakt hij bewuste afwegingen, om schoner en efficiënter te werken, en om de bodem te ontzien. Toch is het ook voor hem een uitdagend seizoen.

Het is vandaag stil op het erf van Gijs, al staat er een aardig rijtje auto’s geparkeerd. “Iedereen is op het land aan het werk, want we hebben nu mooi weer”, licht Gijs toe. Hij is samen met zijn vrouw de eigenaar van een akkerbouw- en loonbedrijf in Zoelen, Gelderland. Ze telen zelf op 400 hectare suikerbieten, aardappelen, uien, mais, granen, graszaad en andere zaaizaden. Daarnaast doen ze loonwerk voor de akkerbouw in een straal van 50 kilometer rondom Zoelen. Tijdens het gesprek staat de telefoon roodgloeiend met de vraag om slakkenkorrels uit te strooien. “Dat zie je op zware kleigrond. Als het dan alle dagen vochtig is, dan vermeerderen slakken zich heel erg.” De dieren vreten vooral het jonge gewas aan. “Vorig jaar waren het de emelten – de larven van langpootmuggen. Daar hebben we nu juist helemaal geen last van, omdat we laat waren met zaaien. Zo kent elk seizoen zijn uitdaging. En elk probleem heeft ook wel weer een oplossing.”

Camera- en gps-gestuurd

Op het materiaal van Gijs zitten steeds meer camera’s. “Drie jaar terug zijn we begonnen om met een drone percelen in kaart te brengen, waarna er met een gps gestuurde taakkaart gespoten werd. Het nadeel van dat proces was dat er altijd een paar dagen zaten tussen het maken van de vlucht en het spuitwerk. Dit jaar hebben we op de grote veldspuit camera’s geplaatst. De spuitmachine neemt nu terplekke de onkruiden op, en spuit dan ook gelijk.”

Gijs vindt het moeilijk in te schatten wat het qua reductie oplevert. “Hoe beter je spuitresultaat – hoe minder onkruid er blijft staan – hoe minder middel je hoeft te gebruiken”. Daarbij helpt ook het BB-LEAP systeem dat hij heeft geïnstalleerd. “Dat is een pulserende spuittechniek, die de druppelgrote kan reguleren voor een optimale bedekking. Bij een verandering van de snelheid schakelt het systeem ook snel bij. Het corrigeert ook automatisch voor de binnen- en de buitenbocht.”

Nieuwe banden en luchtdrukwissels

Ironisch genoeg zorgt het systeem ervoor dat hij nu wel vaker gaat spuiten op een stuk land. “We zijn niet effectief aan het spuiten, maar wel meerdere keren op het land te vinden. Soms rijd je een stuk akker af voor onkruid waar maar één of twee van staan.” Die kan een camera gestuurd systeem er heel specifiek uithalen. Een buitenstaander ziet echter wel alleen dat een boer weer met een grote machine op het land tekeergaat. “Het is wel belangrijk om te communiceren met de omgeving. Dat is niet altijd makkelijk. Maar ik probeer elk moment te benutten om mensen mee te nemen in dit verhaal. Dat doe ik onder andere door pilot-dagen te organiseren op het erf.”

Alsof we hem riepen, steekt een adviseur van Vredestein zijn hoofd door de deur. Hij komt vandaag de nieuwe ‘very high flexion’-banden (VF-banden) controleren. VF-banden (Very High Flexion) hebben een soepelere zijwand en een sterkere hielconstructie dan klassieke radiaalbanden. Hierdoor vlakken ze vooral in de lengterichting af, wat resulteert in een groter oppervlak. Met VF-banden kan er met een lagere bandenspanning – tot wel 40% – gereden worden, en dat met een vergelijkbaar draagvermogen als dat van radiaalbanden. “Die hebben we het afgelopen oogstseizoen voor het eerst gebruikt op een kiepwagen.” Het idee van Gijs om bewuster in banden te investeren begon zo’n vijf jaar terug, toen hij een drukwisselsysteem op een van zijn tractoren zette. “Een bandendrukwisselsysteem zorgt dat je in alle omstandigheden met ideale druk rijdt. In vijf jaar tijd hebben we het hele wagenpark daarmee uitgerust. Het zorgt ook voor een minder snelle slijtage van de banden.”

Een toolbox vol afwegingen 

Het idee om vaker het land op te moeten, zorgt voor een extra afweging in de middelen die Gijs inzet. “Machines die meewerken aan de reductie van middelen zijn mooi en vaak heel precies, maar kennen ook hun beperkingen. Een wiedeg, een schoffelmachine en een spotsprayer hebben een werkbreedte van 6 meter. Daar staat tegenover dat een reguliere veldspuit een werkbreedte kent van 42 meter.” Met de eerste drie machines moet je dus veel meer rijden op het land om hetzelfde oppervlak te bewerken. In een ‘normaler’ jaar qua neerslag is het allemaal niet zo’n groot probleem. “Maar dit jaar zie je alle beweging op het land terug, en is die beweging destructief voor de structuur van de bodem. Dan ben je al lang blij dat je het zaaiklaar hebt kunnen krijgen, en probeer je andere bewegingen te beperken.” Gijs bedoelt maar te zeggen. Elk seizoen kent zijn uitdagingen, maar ook zijn oplossingen. “Een grote ‘gereedschapskist’ met de juiste technieken en gewasbeschermingsmiddelen helpt je een eind in de goede richting” Daarmee geeft hij ook een signaal naar de organisaties die verantwoordelijk zijn voor aanvragen en besluiten over toelating  van middelen, maar ook naar de veredelaars om te investeren in resistente rassen.