Natuurakker 2.0
Hoe kan de akkerbouw minder afhankelijk worden van gewasbeschermingsmiddelen? Met een zevenjarig experiment willen we in beeld brengen of dat lukt via strokenteelt. Dat moet meer biodiversiteit en een weerbaarder gewas opleveren. Als het goed is kan zo’n perceel na verloop van tijd toe met minder chemische gewasbescherming.
Cosun, CZAV en akkerbouwer Eugène van den Eijnden startten in 2020 met het experiment, dat moet uitwijzen of rendabele teelt en natuurontwikkeling hand in hand kunnen gaan. Op twaalf hectare in West-Brabant loopt zeven jaar lang een onderzoek met strokenteelt naar de praktische haalbaarheid van ecologisch evenwichtige akkerbouw.
Het idee voor de Natuurakker komt uit de koker van de HAS Hogeschool in ‘s-Hertogenbosch. Hier is onderzocht hoe je een natuurgebied kunt ontwikkelen met reguliere gewassen die een lonende teelt opleveren.
De akker met verschillende gewassen afwisselend in stroken geteeld en omringd met natuur moet onder meer zorgen voor een rijke biodiversiteit, hoge bodemvruchtbaarheid en (economisch) duurzame voedselproductie.
Dankzij de strokenteelt is het perceel minder bevattelijk voor ziekten en plagen dan wanneer er grotere oppervlakten met 1 gewas staan. Eventuele schade is bovendien altijd veel beperkter. Nuttige insecten nemen het leeuwendeel van de gewasbescherming voor hun rekening. Het gebruik van extra (chemische) gewasbeschermingsmiddelen wordt geminimaliseerd.
Waarom?
Decennialang heeft de akkerbouw om Nederland en de wereld van voedsel te voorzien vooral zoveel mogelijk geproduceerd, voor een zo laag mogelijke kostprijs. Dat lukte mede door mechanisatie, specialisatie en schaalvergroting.
Inmiddels wegen andere belangen mee dan alleen genoeg betaalbare voeding. Van telers wordt gevraagd om akkerbouw te combineren met natuur.
Akkerbouw combineren met natuur is een belangrijke volgende stap in de ontwikkeling van de Nederlandse akkerbouw. Het komt de biodiversiteit ten goede, levert een mooi landschap op en het beperkt de hoeveelheid benodigde gewasbeschermingsmiddelen.
“De theorie laat zien dat de Natuurakker economisch levensvatbaar is. We toetsen nu in de praktijk of dit daadwerkelijk het geval is” – lector Erwin van Woudenberg, HAS Hogeschool ’s-Hertogenbosch.
Wat doen we?
- Onderzoek met strokenteelt op Landgoed Dassenberg in Lepelstraat, bij Steenbergen, perceel van akkerbouwer Eugène van den Eijnden.
- Diverse observaties per groeiseizoen in alle teelten.
- Tien gewassen (acht hectare): cichorei, suikerbieten, aardappelen, kapucijners, haver, winterrogge, wintertarwe, wintergerst, winterkoolzaad, luzerne.
- Natuur (vier hectare): bloemstroken, heggen en keverbanken.
- Stroken van zes meter breed. Bij deze breedte kunnen nuttige insecten overspringen tussen de stroken. Dit is bovendien passend bij mechanisatie van de oogstmachines.
- Het onderzoek duurt zeven jaar, om het perceel de kans te geven een sterk en weerbaar ecologisch systeem op te bouwen.
Wat willen we bereiken?
- Minder afhankelijkheid van gewasbeschermingsmiddelen door een weerbaarder bodem en gewas, met behoud van financieel rendement per hectare.
- Biodiversiteit (op de akker) vergroten.
- In beeld hebben of strokenteelt qua mechanisatie mogelijk is.
- In beeld hebben of de gevoeligheid voor ziekten en plagen afneemt.
- In beeld hebben of er waarneembaar meer nuttige insecten / antagonisten zijn.
- In beeld hebben wat de fysieke opbrengsten zijn en wat de productkwaliteit is.
